Bezint eer ge begint - door Hennie

Het is zo’n 2 jaar geleden dat ik op het woord ‘wandelen’ googelde en zo bij het Westerborkpad terecht kwam.

Ik werd alleen al enthousiast van het getal 340.  “O, wat heerlijk hé, 340 k-i-l-o-m-e-t-e-r lang wandelen. Dat lijkt me echt gaaf!”. Stilletjes verkneukelde ik me er over. “Zo, dat zal me een lange tippel worden….”. En ik zag mezelf al gaan, helemaal alleen over Neerlands wegen van Amsterdam naar Westerbork.
Een beetje tot bezinning gekomen leek het me toch fijner om het niet in m’n eentje te doen, maar wie zou er met me mee willen? En wie heeft er net zo veel plezier in? Heeft dezelfde liefde voor wandelen en – niet geheel onbelangrijk – is geïnteresseerd in het thema van die tocht?

Ik dacht: “Weet je wat? Ik zet het op facebook en wacht af!” Lang hoefde ik niet te wachten op een reactie – ook de enige. (Want wie wil er nou zo ver wandelen?) Johanna reageerde. Mijn zus.

Zij en ik zijn in het zelfde nestje geboren, maar niet samen groot geworden. Het leeftijdsverschil is aanzienlijk – 11 jaar – en goed beschouwd was ik nog maar 6 toen Johanna al op kamers ging. Als ze thuis was, was het voor mij meer een visite dan dat ik haar echt als mijn zus zag. Met mijn broertje was ik één van de ‘leutjen’. Zij hoorde met onze zus bij ‘de wichter’. Hoewel ik toch óók een meisje ben…

Zij had wapperende rokken, droeg hoge-hakken-schoenen, gebruikte make-up en parfum, had al een vriend, reed in een auto en woonde helemaal in Assen. Een stad.

Ik had het liefst een overall’tje aan met steveltjes, was niet vies van kikkerdril en koeienmest, buurtkinderen waren mijn kameraadjes, had een fietsje en mijn reiswijdte was de weg naar school in Holte. Een dorpje.

Dus, zus en zusje zouden gaan wandelen. Ik met haar? Zij met mij? Of samen - wij?

We begonnen aan het Westerborkpad als zij en ik, maar gaandeweg werden we wij. Niet alleen het wandelen bleek onze passie of Westerbork ons gezamenlijk doel; ook het bezinnen op wie we ten opzichte van elkaar zijn. Hoewel verschillend, toch gelijk. Wat was het goed voor ons beide dit samen te doen.

 

Onderweg vanaf Hooghalen  zetten de tonen van het lied “Yeroushalaim Chel Zahav” uit Schindlers’ List zich vast in mijn gedachten. En de filmbeelden die daarbij te zien zijn? Ik maakte nu een klein onderdeel uit van dat beeld. Af en toe neuriede ik de melodie. Of ik zong stilletjes de woorden. De groep van 45 wandelaars sloot zich aan bij de stille tocht in het voormalige kamp. Na de indrukwekkende plechtigheid legden we steentjes. Net als in de film. 16 steentjes van toen voor vandaag, voor morgen!
Toen Johanna en ik daar stonden brak ik bij het zien van zoveel mensen om ons heen. Het was ontroerend om te weten dat we het samen hadden gedaan. Te voelen dat we het niet alleen hadden gedaan. Voor het CS in Amsterdam legden we een steen met de woorden uit Jeremia 29 vers 7.  Zo eindigden we ook: Samen plaatsen we de laatste steen met dezelfde tekst. Voor de vrijheid, voor de lieve Vrede!

Dit was meer dan ik gedroomd had, meer dan ik gehoopt had. Het was zoveel, zoveel meer!

Gezwegen,

Gesproken,

Gevoeld,

Gedacht,

Gelachen,

Gehuild,

Gestruikeld,

Gewandeld,

Gezusters,

Gezegend.

Voltooid verleden tijd....Ooit!! - Jo Anne

Wat moet je er van zeggen?

De tocht is ten einde. Nu toch echt…. Ooit samen begonnen in Amsterdam met het leggen op het Stationsplein van een steentje, met daar aan de tekst uit Jeremia 29:7

“Zoek de vrede voor de stad, en bid voor haar tot God, want in haar vrede zal uw vrede gelegen zijn”.

Zo hebben we door Nederland gelopen over het Westerborkpad, in herdenking bij de vele monumenten onderweg; in gedachten en gebeden bij de velen, die nu in de wereld nog lijden onder vervolging. We hebben stenen gelegd, om daarmee aan te geven dat ze niet vergeten zijn, al die miljoenen, we hebben de namen van één mens van toen herhaald : Abram, Roosje, Levi …. En van één mens van nu: Samuel, Kim Sang-hwa, Maryam…..

Wat moet je er van zeggen?

De tocht is ten einde. Zondag 12 april reden we ’s morgens om half 10 richting Hooghalen. We konden er nog net langs, want ons reed een kilometers lange stoet met voertuigen – uit de Tweede wereld oorlog – tegemoet.

Mensen stonden – ook nu – vlaggen zwaaiend en wuivend langs de kant van de weg; een fractie van hoe het toen geweest moet zijn, hebben we nu weer herbeleefd. Wat een zegen! Maar ook wat een verhalen: van de stranden in Normandië naar Hooghalen.

12 April 1945 was het zover dat  ca. 850 gevangenen van Kamp Westerbork bevrijd werden door de Canadezen.

12 April 2015: Wij mogen in vrijheid vieren. ’s Morgens in alle vrijheid naar de kerk gaan. ’s Middags in al le vrijheid met 45 mede-wandelaars de 6 kilometer naar het Kamp lopen.

16 Mensen dragen een steen mee. Stenen uit Polen, Oostenrijk, Frankrijk, Duitsland – met namen, die voor altijd verbonden zijn aan de gruwelijke geschiedenis van de moord op één mens, en dat  miljoenen keer.

Auschwitz Birkenau, Sobibor, Bergen Belsen, Auschwitz, Buchenwald, Treblinka, Natzweiler Struthof, Chelmno. Maar niet alleen verbonden met de geschiedenis van toen, maar ook met de realiteit van nu: Noord-Korea, Somalië, Irak, Syrië, Afghanistan, Soedan, Iran, Pakistan. 

 

Aangekomen bij de slagboom van het Kamp, verzamelden we ons met honderden anderen en precies om 14.30 uur schuifelde de lange processie in de richting van de wagons - niet er in, maar daar voorbij.  

Wat moet je er van zeggen? 

Rabbijn Izaäk Vorst: “De kinderen gillen van angst en ontzetting. Dan opeens begint een moeder te zingen: “3 kleine kleutertjes, die zaten  op een hek, boven op een hek”. Er valt een korte stilte, maar dan zingen meer moeders mee, en de kinderen helder en onbevangen.  Er rijdt een zingende duisternis over de Luneburger Heide naar Bergen Belsen, een vrachtwagen volgeladen met kinderliedjes. Die zingende moeder….dat was mijn moeder. Die zingende kinderen…. ik was één van hen.”

 

Hij heeft haar maar 7 jaar gekend. Hij overleefde, zij bleef daar achter....Hij draagt haar foto z'n hele leven lang met zich mee op zijn hart.

 

Na de herdenkingsplechtigheid lopen wij de allerlaatste meters van het Westerborkpad naar de buffer van de spoorlijn. Hier houdt het op. Hier is onze tocht ten einde.

 

Maar niet ten einde is onze missie. De 16 meegenomen stenen worden neergelegd onder het noemen van de namen van toen:

Mauthausen, Sachsenhausen, Mittelbau Dora, Belzec, Gross Rosen, Neuengamme, Theresienstadt, Ravensbruck. In gedachten en gebeden bij de slachtoffers van nu in: Eritrea, Nigeria, Malediven, Saudi-Arabië, Libië, Jemen, Oezbekistan, Vietnam.

 

Hennie en ik hebben tot slot een kaarsje ontstoken en een steentje uit Auschwitz neergelegd met daaraan de tekst, waarmee we ook begonnen zijn:

Jeremia 29:7

“Zoek de vrede voor de stad, en bid voor haar tot God, want in haar vrede zal uw vrede gelegen zijn”.

 

We zijn ontzettend dankbaar en blij dat onze wandeltocht een prachtig bedrag opgeleverd heeft voor onze zusters in Vietnam, die daarmee gesteund, toegerust en opgeleid kunnen worden om hun leven als christen in een zeer vijandelijke samenleving beter vorm te leren geven via de Priscilla-training.  Op dit moment is de stand € 1682,50. Via onze blog zul je de uiteindelijke stand kunnen zien.

Lieve gevers, hartelijke dank voor jullie giften!

Ik zal na 1 juni het eindbedrag overmaken naar Open Doors. Dus als je nog een (toegezegde) gift wilt overmaken, dan graag voor 1 juni.

Tot slot bedanken we jullie allemaal, die meegeleefd en meegelopen hebben. Wat was het indrukwekkend om met 45 mensen de laatste stappen van onze wandeling te zetten!

 

                             WOORDMONUMENT

heel bijzonder om het laatste gedeelte mee te mogen lopen met jullie droom GEDENK prachtig waarachtig waardig beladen en emotioneel om het verleden met het heden te koppelen DE concentratiekampen uit het verleden de christenvervolgingen van vandaag de stenen uit het verleden de stenen bij de gedenkplaatsen van vandaag GEVANGENEN het steentje dat ik mee mocht dragen uit Ravensbrück het kamp waar Corrie ten Boom  is beland en daar haar zusje  Betsie heeft moeten achterlaten de laatste wandelingen naar de kampen de wandelingen in vrijheid nu ALSOF de steen met de tekst aan het begin de steen met de tekst aan het eind het verdriet van toen het plezier van nU het bidden van toen om vrijheid het gebed op de Blinkerd voor de vrouwen in Vietnam SAMEN waar God zichtbaar in was dit staat op mijn netvlies geschreven waar ik één van de weinige oog en oorgetuigen ben geweest als schooljongen de man MET de ster die we elke morgen tegen kwamen op weg naar onze school en die er opeens niet meer was de goederenwagons op  centraal station Rotterdam waarvan wij zelfs als kind wisten dat daarmee de Joden werden afgevoerd al wisten we niet  waarheen het zwijgen van HEN de generatie boven ons het verhaal van de rabbijn over de volgestampte goederenwagon waarin een moeder het kinderliedje drie kleine kleutertjes aanhief het was zijn moeder en hij één van de huilende ingeklemde kinderen GEVANGEN na zijn verhaal van angst en onzekerheid van pijn en verdriet van overlevingskracht in de klanken van de sjofar dat geluid zo droevig zo heftig zo hoopvol ZAT het gevoel toen ik het kamp verliet dat ik mijn Vrijheid inliep

 

 

 

 

 

 

Met  dank aan Frans en Ella voor de foto's en aan Dianne, Inge, Ella, Wim, Hanneke, Frans voor de bijdragen aan het Woordmonument.

 

 

 

 

Onderweg naar Hooghalen - door Jo Anne

Onderweg naar Hooghalen…..

Vertel nog eens de verhalen –                     

En we vertelden….
Herinneringen
aan wind en weer,
Veranderde seizoenen,
Samen lopen, praten, stilte,
ontmoetingen….

Vertel het nog een keer –

En we vertelden….
Westerborkpad
Het bos en vergezichten,
Monumenten en gedichten,
De namen op steen
Elk een mens – zij gingen heen…

Vertel, vertel het weer-                                             

Wij zullen vertellen….
- Abram, Roosje, Hon Wei, Beshir -
Voor jou een eeuwige naam
Niet vergeten, nooit vergaan.
Herdacht in brons en stenen,
Tot de oorlog op een dag is verdwenen ….

Onderweg naar Hooghalen,

Vertellen we de verhalen.

 

Waarom voelt deze etappe als de laatste van de Wandeling? Misschien omdat dit de laatste “gewone” etappe is? Omdat de laatste kilometers naar het Kamp zo bijzonder zijn, dat die etappe  een reis op zich is? Omdat we ons realiseren dat het nu heel snel voorbij zal zijn – onze bijzondere wandeling – en dan?

 

Gelukkig hadden we ook deze keer gezelschap van 12 vrouwen uit Beilen en Wijster, en – vooral niet vergeten – 1 man!

We begonnen onze tocht van vandaag weer met een bakje koffie bij de familie de Mots in Wijster. De zon scheen nog toen we onze eerste kilometers langs het spoor richting Beilen liepen.

In het huis van Albert en Dijanne, die zich nooit hadden gerealiseerd dat ze AAN het Westerborkpad wonen, stond een heerlijke lunch voor ons klaar. Maar niet te lang onderuit zakken! Want het weer verslechtert snel en we hebben nog ruim 10 kilometer voor de boeg!

We houden nog even stil op de joodse begraafplaats in Beilen; speciaal voor ons is de poort vandaag op sabbat open gedaan.  Jo Anne heeft 4 stenen uit Auschwitz mee, die door 4 vrouwen bij de grafstenen worden neergelegd.

In Eursinge nog even een korte pitstop bij Matthias en Christina. Wat worden we goed verzorgd! Onze groep verandert langzaam in een groep wandelende plastic zakken; de regen stroomt druilerig neer. Af en toe giert de wind – stevig doorlopen maar, anders verkleum je.

Onderweg vertellen we verhalen, leren we elkaar kennen. Zeggen we tegen elkaar, dat de slechte weersomstandigheden helemaal niets zijn in vergelijking met wat onze zusters moeten meemaken in Vietnam en andere landen. Zo is het! En zo kijken we terug op weer een prachtige etappe …

Eerder dan verwacht zijn we in Hooghalen. Een hartelijk afscheid, en een “tot ziens!”, want de meesten zullen meelopen op 12 april.

 

De weg van Hooghalen naar het Kamp …. Een reis op zichzelf.

 

 

 

Voor wie mee wil lopen met onze laatste etappe:

We verzamelen tussen 12.30 en 12.45 uur in Hooghalen, bij Restaurant "Het wapen van Schotland", Hoofdstraat 1 Hooghalen.  We beginnen om 12.45 uur aan de tocht van bijna 6 kilometer naar Kamp Westerbork. Graag op tijd zijn! We lopen deels de route, die de gevangenen ook moesten lopen toen er nog geen spoorlijn lag tussen Hooghalen en het Kamp. In Hooghalen moesten ze bij het stationnetje uitstappen, naar het Kamp lopen, en soms de volgende dag alweer terug naar het station in Hooghalen om op de laatste reis van hun leven te gaan. Later werd het spoor doorgetrokken tot in het Kamp zelf.  

Om 14.30 uur begint de officiële herdenking in Kamp Westerbork, waar we bij aanwezig kunnen zijn. Daar zullen we zelf ook nog een kleine herdenking houden, als dat mogelijk is vanwege alle aanwezigen.  

Ook tijdens deze laatste wandeling zullen we onze paarse hesjes dragen, om daarmee onze verbondenheid aan te geven met onze zusters en broeders in de wereld, die vandaag de dag vervolgd, uitgesloten uit de gemeenschap, gevangen gezet, vermoord worden vanwege hun geloof in Jezus.  

Wil je graag meelopen, geef dat even door, want mogelijk kan er iets geregeld worden met vervoer. Helemaal goed natuurlijk als je dat zelf al regelt. Maar geef het wel even door , want het is handig als we de auto's op verschillende plekken parkeren - in Hooghalen, bij het Herinneringscentrum of mogelijk bij het Kamp zelf. Dit laatste zullen we nog even informeren bij Kamp Westerbork of dat op die dag ook mogelijk is.  

Ik ben zelf 's morgens niet in Veendam, ik mag namelijk in de kerk van Hooghalen iets vertellen over onze bijzondere Wandeling en over het project in Vietnam, ter ondersteuning van vervolgde christenvrouwen. De collecte in de kerk is dan ook voor dit goede doel.  

Ik hoor graag van je of je meegaat en met hoeveel personen.

 

 

 

De zon komt op, maakt de morgen wakker

 

Onderweg naar Wijster verheugen we ons op deze wandeldag, want vandaag gaan we op pad met een groep enthousiaste vrouwen én mannen die samen met ons de tocht van Tiendeveen naar Wijster gaan maken. In de woonkeuken van de fam. de Mots volgt een hartelijk welkom onder het genot van een kop koffie.

Bij het monument van Werkkkamp Kremboong vertelt Jo Anne dat wij bij bijzondere aandachtspunten onderweg – naar Joods gebruik – een steentje leggen. Zij aan zij vormen  we een halve cirkel rondom de gedenksteen als Joanne een steen uit Auschwitz neerlegt. De veelal Joodse dwangarbeiders die hier in oorlogstijd werkten hadden die plaats als eindbestemming en kwamen niet meer thuis. We staan in gedachten stil.

 

Het mooie van ontmoetingen met onbekenden zijn de gesprekken die je gaandeweg voert. Als je wandelt met hetzelfde einddoel is het de gelegenheid bij uitstek om elkaar wat beter te leren kennen. De één vertelt, de ander luistert. Vraag en antwoord. Ontkenning en bevestiging. Twijfel en troost. Onzekerheid en hoop. Je mag een heel klein kijkje nemen in het leven van een ander en hetzelfde geef je dat een ander in jouw leven.  Pareltjes op elkaars pad! De kilometers glijden zonder het te merken onder onze voeten door.

 

 

En zo staan we ineens aan de voet van het hoogste punt van Drenthe: de Vambult! Het is een pittige klimmer. “Kleine stapjes nemen hoor, dat voorkomt spierblessures”, adviseer ik. De reuzenstappen gaan moeiteloos over in kabouterstapjes en als we boven zijn is het uitzicht, de rookpluim van de verbrandingsoven daargelaten, echt schitterend!

 

In de Blinkerd, het informatiecentrum boven op de Vambult, gaan we in een cirkel staan en enkele groepsleden bidden voor …..ja, voor wie niet, eigenlijk? Het Westerborkpad is een bezinningstocht die ons niet alleen herinnert aan verdrukking en vervolging van toen, maar ons ook bewust maakt van het feit dat het nooit voorbij is gegaan en alleen maar meer buitenproportionele vormen heeft aangenomen. Ons gebed is voor hen die dat gisteren, vandaag, nu, straks en morgen ondergaan. Danken doen we ook: voor elkaar en voor deze bijzonder mooie dag!

 

 

Als we na de wandeltocht de keuken binnenstappen staat er een grote pan soep klaar met allerlei broodjes en beleg. Het ziet er allemaal goed verzorgd en lekker uit. Na de maaltijd vertelt Jo Anne over het sponsordoel waar wij voor wandelen.
In overleg met OD hebben we een project gekozen dat niet zo op de voorgrond staat maar toch onze onverdeelde aandacht nodig heeft: Trainingsprojecten voor vervolgde Christenvrouwen in Vietnam. In een korte film is te zien hoe dat precies in z’n werk gaat.
Gods’ Geest kent geen prikkeldraad, Zijn liefde geen grenzen. In Jezus’ naam!

 

   

 “Tienduizend redenen tot dankbaarheid”

 

                               

 

 

Weer een stukje dichterbij ons doel - door Jo Anne

We hadden er zo op gehoopt:  een etappe lopen in de sneeuw. Vandaag is het gelukt! Weliswaar lag er niet veel, maar toch was het hier en daar een beetje wit. Hennie had speciaal een mutsje meegenomen voor de sneeuwpop, die ze onderweg wilde maken. Zie hier het resultaat:

 

Vanaf vandaag lopen we tot aan Kamp Westerbork niet meer met zijn tweetjes. Vandaag liep Renske al met ons mee. Maar vanaf de volgende etappe lopen we met een groep!  Via onze blog, persoonlijke uitnodiging en de nieuwsbrieven van Open Doors  hebben we mensen uitgenodigd om met ons mee te wandelen, en nu gaat het er echt op lijken dat we met veel mensen op 12 april de laatste etappe naar Kamp Westerbork zullen lopen. Onze droom komt uit!

Volgende keer zal er een groep van ca. 10 vrouwen en mannen, uit Veendam en Wijster, met ons meewandelen. Genietend van het landschap – ook vandaag was het weer prachtig -, en van elkaars gezelschap, maar ook in gedachten en in onze gesprekken bij de mensen, die ook bij ons horen: Broeders en zusters, die vervolgd worden om hun geloof in God. In de vluchtelingenkampen en de concentratiekampen maken de kou en de sneeuw hun omstandigheden alleen maar extra moeilijk.

Hoe anders dan hoe het voor ons was vandaag……

 

 

De tocht van vandaag.

Na een lekkere bak koffie in de keuken bij Diana in Wijster, bracht zij ons naar Hoogeveen en konden we aan onze tocht beginnen. Hier en daar een beetje sneeuw, een heerlijk zonnetje, een paar stukken met prachtige bospaadjes, goed gezelschap : zie hier de ingrediënten voor vandaag.

 

Was het vanwege dat gezellige gezelschap, dat we het monument in het Spaarbankbos helemaal gemist hebben?

Even verderop staan we stil bij het monument van het Drama van de Wijsterseweg. Terwijl de geallieerden in april 1945 al in Hoogeveen stonden, werden 19 bewoners van huizen langs de Wijsterseweg doodgeschoten door de Duitsers, omdat ze hulp geboden hadden aan Franse parachutisten. De jongste was 14 jaar….. Wat een drama, wat een waanzin!

Renske als onze gast, mag een tekst uitkiezen. We steken een kaarsje aan en samen met de tekst, zetten we dit bij het monument. 

Een gewone straat, wat boerderijen…..een wond geslagen, die nog altijd voelbaar is. We leven mee. 

 

"Wij gedenken de zonen en dochters van Nederland, die als

in een stroom van kolkende lava hun leven in de waagschaal

stelden om misschien één op tienduizend levens te redden

of hun leed te verzachten.

Wij denken aan u, vrienden, die de mens als evenbeeld van God

behouden heeft en ons tot broeders geworden bent.”

# Chaim Herzog, Westerbork, 3 maart 1993.

 

Langs de velden van Kremboong en Siberië stappen we de kilometers weg. Een vredig landschap, zonovergoten ….

Ooit hebben joodse dwangarbeiders hier de velden ontgonnen. Zwaar werk…. Een aantal van hen heeft kunnen vluchten en heeft de oorlog in de onderduik overleefd.

De gedachte komt in me op: “Zou het ooit in Noord Korea zover komen, dat de velden van de concentratiekampen zullen veranderen in lieflijke landschappen?”

 Na zo’n 12 kilometer zijn we weer bij de auto. Weer een stukje dichterbij ons einddoel van de Wandeling. 

 

Nog even dit:  

Het doel van onze Wandeling.

Vanaf onze allereerste stappen op het Stationsplein in Amsterdam in juli 2013, hebben we met onze paarse hesjes van “Women walk for women” aandacht gevraagd voor het lot van onze zusters, die te lijden hebben onder christenvervolging. Dat heeft onderweg leuke gesprekken opgeleverd. Ook heeft het tot nu toe € 350,- aan sponsorgeld opgeleverd.

We weten nu voor welk concreet vrouwenproject van Open Doors we ons sponsorgeld gaan geven. We willen het graag bestemmen voor trainingsprojecten van christenvrouwen in Vietnam, nr. 16 op de ranglijst van christenvervolging.  We hebben hiervoor gekozen, juist omdat het niet zo in de belangstelling staat. Veel hulporganisaties, ook Open Doors, ondersteunen projecten in landen, die in de belangstelling staan. Maar er zijn ook projecten, die minder aandacht krijgen. De situatie van vooral christenvrouwen in Vietnam is erg moeilijk:  80% van deze vrouwen kan niet lezen en schrijven; dit belemmert hen erg in hun dagelijks leven. Ook worden veel vrouwen geslagen of in de steek gelaten door hun man, omdat ze christen zijn.  Door verschillende trainingen wil Open Doors de vrouwen aanmoedigen en versterken. Zo leren ze lezen en schrijven; leren ze wat hun identiteit in Christus is en leren ze hun talenten en vaardigheden te ontdekken en in te zetten.

Voor dit prachtige doel vragen we jullie hulp! Nu we nog 3 etappes voor de boeg hebben, mag je er toch wel van uit gaan, dat wij de tocht zullen volbrengen. We vinden dit dan ook het moment, om jullie te vragen of je ons wilt sponsoren, zodat we aan het einde van de tocht een mooi bedrag aan Open Doors kunnen overmaken.  Als je ons wilt sponsoren, kun je een gift overmaken naar het bankrekeningnummer, dat naast de blog vermeld staat.  Via de mail zal ik onze bloglezers, voor zover bekend bij ons, een folder van Open Doors sturen, waarin de Vietnamprojecten ook uitgelegd worden. 

 

Het verhaal van vandaag in beeld - door Jo Anne

Van Koekange naar Hoogeveen.

Wie bekijkt nou wie?

We willen nog heel graag een etappe in de sneeuw lopen. Het begin is er: rijp en ijs.

Vergezichten en details.



Boerderij in Echten.

Nu een bezienswaardigheid - vroeger harde werkelijkheid.

Selfie en spekdikken.

Huize Echten en mooie boerderijen.

De Joodse begraafplaats in Hoogeveen.

Bij het Monument voor de vermoorde Joodse inwoners van Hoogeveen.

De kinderen de Leeuw waren 10, 9, 8, 7 en 6 jaar oud toen ze omgebracht werden.

Van de 250 Joden hebben 22 de oorlog overleefd, 21 in de onderduik en

1 persoon is teruggekeerd uit de kampen.

Het Joods monument.

 



Een goed begin...door Henny

…is het halve werk! Maar dan moet er geen half werk zijn blijven liggen. Het nieuwe jaar is nog maar net van start gegaan en Jo Anne en ik nemen ons voor om de overgeslagen etappe (Lichtmis-Staphorst) eerst maar ‘es af te vinken en pas daarna verder te gaan waar de vorige wandeling stopte.

 

Ik weet niet wat het is - of ik daar de enige in ben betwijfel ik- maar het voelt alsof de eerste dag van het jaar een ingebeelde barrière is waarvóór veel goed was en waarná veel beter moet.  Goede voornemens genoeg. Wat het wandelen betreft verandert er niets in vergelijking met de laatste dag van het vorige jaar. Zodra ik mijn lowa’s aantrek en de veters strik overvalt me een soort van vrijheidsgevoel en met de inspanning van het wandelen ervaar ik rust en ontspanning.

 

Wanneer we in Staphorst op de bus staan te wachten zien we dat de plaatselijke visboer zijn wagen de parkeerplaats opdraait en de klep open zet. We kijken elkaar aan: “Wij weten wat we straks gaan eten!” Ik kom regelmatig langs Staphorst, maar nog nooit er door. En ook niet door Rouveen. Een bezienswaardigheid op zich: al die boerderijen, kneuterig maar keurig. De witte gordijntjes stijf van het stijfsel. Alles zo spik en span als maar zijn kan.
In Lichtmis is nog geen kop koffie te krijgen op de vroege zaterdagochtend. Er rest ons niets anders te doen dan onze heuptassen aansnoeren, mutsen op en starten. Gelukkig hebben we de koude wind in de rug en de verkouden neus van Jo Anne voelt minder verkouden dan een uur geleden. Buitenlucht geeft lucht en bewegen warmte.

 

Ik had deze etappe echt heel kort kunnen beschrijven:  “Start – rechtdoor – 6 kilometer langs het spoor – rechtdoor – einde”. Meer was het niet. Maar dat zou niet leuk zijn om te lezen en ook niet om te schrijven voor onze blog. We hebben genoten van de wandeling. Van de rust. Van de ruimte. En aan het eind wacht ons de visboer met bakje kibbeling! J

De Westerborkpad-wandelingen die we nu nog gaan maken zijn op nog maar één hand te tellen:  we zijn slechts 5 etappes verwijderd van ons einddoel. We zijn dankbaar dat we al zover zijn en kijken verwachtingsvol vooruit. Bijna voltooid!
 

Zingen in de regen...door Jo Anne

Natuurlijk gaan we wel!
Vandaag hebben we - ondanks de regen - een etappe gelopen van het Westerborkpad. Wij maakten de keuze in vrijheid om in de regen te lopen en het was heerlijk; toen en nu hebben mensen geen keuze (gehad) om in de meest barre omstandigheden onderweg te gaan - verdreven van huis en haard, geen keuze.

We hebben er allebei zin in. Op zondagmiddag is er geen Openbaar vervoer tussen Koekange en Meppel, maar Bert is zo goed om mee te rijden en nadat we mijn auto in Koekange hebben achter gelaten, ons naar Meppel te brengen. Nog even een bakje koffie samen drinken bij de Mac, de paraplu's gehesen en daar gaan we dan.
De regen stroomt gestadig neer, maar de temperatuur is heerlijk. Lekker, om zo de elementen te trotseren!
Al snel zijn we Meppel uit en lopen we langs de Hoogeveensche Vaart.
Er zijn deze keer geen bijzondere punten in de route opgenomen, maar toch genieten we weer volop.

Van het prachtige tolhuisje, met een bord aan de gevel dat er 1 cent betaald moest worden voor elk schaap, kalf of geit en 10 cent voor elk paard voor een diligence met niet meer dan 6 personen.....we wanen ons even terug in de tijd.

De bomen staan kletsnat te druipen. Een rode paddenstoel met witte stippen en bloeiende berenklauw geven kleur aan de grauwe bermen. Groepen ooievaars grazen de weilanden af op zoek naar kikkers - horen jullie eigenlijk niet onderweg te zijn naar Afrika?

Het wordt al vroeg schemerig. We stappen stevig door - nog steeds onder de paraplu - langs de spoorlijn, waar om de 10 minuten een trein langs dendert.

Het is 16.00 uur als we Koekange binnenlopen. Langs de hooggelegen dodenakker naderen we het kerkje.

Het licht van de kroonluchter schijnt door de beslagen ruitjes vriendelijk naar buiten; er klinkt een gezang: de geloofsbelijdenis. In de regen in het schemerdonker zingen we zacht de woorden mee: "Ik geloof in God de Vader, de Almachtige, Schepper des hemels en der aarde....." We kennen de oude woorden en de melodie nog.
Als we weer verder lopen, blijven we zingen - een moderne versie van de geloofsbelijdenis: "Jezus, Hij is Heer, naam aller namen..."
Even later staan we bij de auto. Het is weer voorbij, weer een stukje dichter bij onze eindbestemming.

We hadden hem op de heenweg al gespot: Eetcafé "de Brouwmeester". Een heerlijke plek om onze traditie gestand te doen: Een patatje met een heerlijk beenhammetje en salade zorgen er voor dat onze calorieën weer op peil zijn.

Stappen van Staphorst naar Meppel.... door Hetty

Na een kleine onderbreking omdat Hennie weer geopereerd moest worden, zetten we nu de eindspurt in...We lopen Drenthe binnen en gaan op weg naar Westerbork. Deze keer mogen we Hetty begroeten, die een etappe met ons meeloopt. Hetty heeft op wel heel bijzondere wijze verslag gedaan van onze wandeltocht:

"Een eeuwige naam binnen de muren
van Mijn stad"

Op weg naar Meppel, 25 oktober om half 10

half zonnetje, half wolkje en een graad of vijftien.

Ik ontmoet Jo Anne en Henny bij de Mac

Op de afgesproken parkeerplek. 

We rijden naar ons beginpunt Staphorst:

Bij het oorlogsmonument aldaar

mag ik een steen uit Auschwitz leggen;

ik vind dit een kostbaar gebaar.

Verhalen onderweg

 Aan de steen vastgemaakt

een tekst uit Jesaja samengevat:

‘Ik geef je een eeuwige naam

Binnen de muren van Mijn stad’.

Ik word ingewijd in de missie van de zussen:

Joodse onderduikers gedeporteerd naar Westerbork

Het verhaal van Putten: alle mannen vanaf twaalf

Afgevoerd…uitgewist…mannen-loos dorp. 

Al pratend doorstappen.

Het trieste verhaal van Molencate:

Een moeder werd gedood

haar verlangen naar haar kinderen

bracht het onderduikers-netwerk in gevaar

de keus was gemaakt tussen velen of haar.  

Gedachten maken een ommezwaai:

Stierf ook niet Die Ene voor de redding van allen

Zodat ieder het eeuwige leven toe zou vallen?

De Reest over...we zijn in Drenthe.

Terug in het nu missen we de koffie,

maar al pratend stappen we door.

Gesprekken over moeder, tante en oudoom

EMDR en psychologie

Babyoppas en veel kids rondom 

De stille wandelingen van de zussen,

Vervolging van Joden en christen

Je houdt het niet voor mogelijk,

Hoe veelzijdig  gesprekken kunnen zijn. 

Eindelijk koffie met.

Maar ook hoe hoog de nood kan wezen:

Daarom bij Intratuin verlossing gezocht,

eindelijk koffie -  met heerlijk gebak gekocht

Hoe ‘zwaar’ kan zo’n dag toch wezen. 

In Meppel over de Vaart en over de Rees-t-

Ligt in de gracht een oude schuit van negentientwaalf

De schipper met witte baard verhaalt van zijn aak

"Nooit Volmaakt"

‘Nooit volmaakt’ en toch zo perfect gaaf.

In de winkelstraat speelt een live brassband

We besluiten een hapje te eten…

Patat zoals gewend. 

Op zoek naar de geocache ‘achter het hek’

Blijkt dit de toegang tot de Jodensteeg te zijn.

In het hek verwerkt de  bekende Jodenster

De Jodensteeg

Door de steeg richting het gedenkteken op het plein. 

Het Joodse monument met bekende namen

de Levi’s, Van Esso’s,  Kal’s, en Cohen

naar Auschwitz en elders overgebracht

hebben wij hen met een steen uit Auschwitz herdacht.

Westerborkpad van Staphorst naar Meppel

de route is gelopen…voor mijn gevoel veel te snel

maar de wandeling met deze twee vrouwen

is iets om niet te vergeten, maar altijd te blijven onthouwen.

 

Het Joods Monument in Meppel